Zaćma - jakie działania profilaktyczne mogą stosować osoby między 30 a 40 rokiem życia?
Zaćma, jest współcześnie jedną z najczęstszych przyczyn postępującego pogorszenia wzroku na świecie. Choroba ta charakteryzuje się zmętnieniem soczewki oka. W początkowej fazie objawia się to subtelnym rozmyciem obrazu, a w miarę rozwoju prowadzi do poważnego ograniczenia widzenia, a nawet całkowitej ślepoty. Chociaż zaćma jest powszechnie postrzegana jako schorzenie związane z wiekiem, istnieje wiele dowodów naukowych wskazujących na to, że jej rozwój może być niejako przyspieszony przez działania podejmowane już we wcześniejszych etapach życia. Szczególnie istotne są działania profilaktyczne dedykowane dla osób w wieku 30–40 lat, które mogą w znacznym stopniu przyczynić się do opóźnienia lub zapobiegania procesom patologicznym w obrębie soczewki oka.
Badania epidemiologiczne oraz eksperymentalne podkreślają, że w patogenezie zaćmy zdecydowanie najważniejszą rolę odgrywają zarówno procesy oksydacyjne, jak i wpływ czynników środowiskowych. Ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, jako jeden z głównych czynników ryzyka, przyspiesza degenerację struktur białkowych soczewki. Prowadzi to w konsekwencji do jej zmętnienia. Z tego względu ochrona oczu przed promieniowaniem UV jest bardzo ważna. Zaleca się m.in. stosowanie odpowiednich okularów przeciwsłonecznych wyposażonych w filtry ochronne oraz unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce. Ponadto, coraz więcej dowodów wskazuje na istotność diety bogatej w antyoksydanty, takie jak witaminy C i E, luteina czy zeaksantyna. Neutralizują one m.in wolne rodniki i zapobiegają uszkodzeniom oksydacyjnym w tkankach oka.
Zaćma - czy mogą na nią zachorować osoby między 30 a 40 rokiem życia?
Zaćma, choć najczęściej kojarzona z procesem starzenia i występująca u osób starszych, może również dotyczyć osób w przedziale wiekowym 30–40 lat. Występowanie zaćmy w młodszych grupach wiekowych jest jednak rzadkością i zazwyczaj związane jest z określonymi czynnikami ryzyka lub chorobami współistniejącymi. Do głównych przyczyn należą oczywiście predyspozycje genetyczne lub schorzenia metaboliczne. Wspomnieć należy tutaj m.in cukrzycę, ale także urazy oka lub wcześniejsze operacje okulistyczne. Dodatkowo, długotrwałe stosowanie sterydów czy narażenie na toksyny środowiskowe mogą przyspieszać procesy degeneracyjne w obrębie soczewki, prowadząc do rozwoju zaćmy w młodszym wieku. W takich przypadkach zmętnienie soczewki często postępuje szybciej i może wymagać wcześniejszej interwencji chirurgicznej. Warto również podkreślić, że zaćma w tej grupie wiekowej może być objawem schorzeń systemowych. Zdecydowanie najważniejszą rolę wówczas odgrywa diagnostyka różnicowa i kompleksowe podejście do pacjenta. Regularne badania okulistyczne w połączeniu z identyfikacją czynników ryzyka mają bardzo duże znaczenie w wykrywaniu i opóźnianiu rozwoju tego schorzenia u młodszych pacjentów.
Jakie czynniki mogą potęgować rozwój zaćmy?
Rozwój zaćmy może być potęgowany przez szereg czynników endogennych i egzogennych, które wpływają na strukturę i funkcjonowanie soczewki oka. Jednym z głównych czynników jest starzenie się organizmu, prowadzące do stopniowej utraty elastyczności i przejrzystości soczewki. Procesy oksydacyjne odgrywają najważniejszą rolę w tym mechanizmie. Ich nasilenie może być spowodowane np. długotrwałą ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu czy narażenie na toksyny środowiskowe.
Cukrzyca, zwłaszcza w przypadku złej kontroli glikemii, znacząco zwiększa ryzyko zaćmy. Dzieje się tak ponieważ następuje wówczas gromadzenie się sorbitolu w soczewce, co prowadzi do jej obrzęku i zmętnienia. Długotrwałe stosowanie niektórych leków, takich jak np. glikokortykosteroidy, również może przyspieszać degenerację soczewki. Wpływ na rozwój zaćmy mają również czynniki genetyczne, które mogą predysponować do szybszego rozwoju zmętnień i nie należy ich absolutnie bagatelizować.
Pierwsze symptomy zaćmy - jak je rozpoznać?
Pierwsze symptomy zaćmy często rozwijają się stopniowo i mogą być początkowo trudne do zauważenia. W efekcie, bardzo często opóźnia to dokładną diagnostykę i leczenie. Wczesnym objawem jest m.in pogorszenie się ostrości wzroku, które nie ustępuje mimo stosowania okularów korekcyjnych. Pacjenci mogą zgłaszać zwiększoną wrażliwość na światło, szczególnie w jasnym otoczeniu lub podczas jazdy nocą. Wynika to z rozpraszania się światła przez zmętniałą soczewkę. Często występuje również tzw. zjawisko „halo”1 wokół źródeł światła oraz trudności z widzeniem w słabym oświetleniu. U niektórych osób zaćma objawia się zmianą percepcji kolorów, które stają się mniej wyraźne lub przybierają żółtawy odcień. W miarę postępu choroby, może dojść do podwójnego widzenia w jednym oku (tzw. monokularna diplopia) oraz częstszej potrzeby zmiany recepty na okulary. Objawy te, choć mogą być subtelne na początku, powinny skłonić każdego pacjenta do wizyty u okulisty. Wczesne wykrycie zaćmy pozwala na skuteczniejsze zaplanowanie leczenia i opóźnienie dalszego postępu choroby.
Leczenie zaćmy - jakie mamy możliwości?
Leczenie zaćmy jest obecnie możliwe wyłącznie za pomocą interwencji chirurgicznej. Stanowi ona standardową i skuteczną metodę przywracania prawidłowego widzenia. Procedura leczenia zaćmy polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Współczesna chirurgia zaćmy najczęściej wykorzystuje metodę fakoemulsyfikacji. Polega ona na tym, że za pomocą ultradźwięków rozbija się zmętniałą soczewkę, a następnie usuwa jej fragmenty przez niewielkie nacięcie w rogówce. Dzięki minimalnie inwazyjnemu charakterowi zabiegu oraz zaawansowanej technologii soczewek wszczepianych, pacjenci mogą nie tylko odzyskać utraconą ostrość widzenia. Możliwe jest również dzięki temu skorygowanie innych wad refrakcji, takich jak m.in. krótkowzroczność, dalekowzroczność czy nawet astygmatyzm.
Istnieją różne typy soczewek wewnątrzgałkowych, w tym jednoogniskowe, wieloogniskowe oraz toryczne. Niezależnie od tego, na które z nich się pacjent zdecyduje, zawsze są one dobierane w zależności od indywidualnych jego potrzeb. Po operacji widzenie zazwyczaj poprawia się już w ciągu kilku dni. Trzeba jednak podkreślić, że pełna rekonwalescencja może zająć nawet kilka tygodni. W przypadku, gdy zaćma nie osiągnęła jeszcze zaawansowanego stadium i nie wpływa ona znacząco na codzienne funkcjonowanie, możliwe jest opóźnienie interwencji chirurgicznej poprzez odpowiednią korekcję okularową i monitorowanie stanu pacjenta. Jednakże zaawansowana zaćma wymaga szybkiej operacji, aby uniknąć powikłań, takich jak wtórna jaskra czy całkowita utrata widzenia.
Na zabieg usunięcia zaćmy w naszej klinice można się rejestrować telefonicznie pod numerem +48 572 864 964 lub przez formularz https://refundacjazacmy.pl/kontakt/
Więcej informacji o wzroku i operacjach zaćmy znajdziecie w naszych social mediach: